Toen ik voor het eerst las over de energetische indeling van de seizoenen had ik een typisch ‘aha’ moment. Het voelde zo logisch voor me om op die manier de seizoenen te begrijpen. Want altijd als ik rond mijn verjaardag in februari de eerste sneeuwklokjes zag opkomen voelde het eigenlijk al een beetje als lente. En als in augustus de bladeren van de kastanjebomen al begonnen te verkleuren voelde het als de start van de herfst.
Naarmate ik me meer en meer verbind met en verbonden voel met de natuur ervaar ik met al mijn zintuigen hoe precies die energie van de seizoenen is, voelt, verandert en in elkaar overloopt.
De seizoenen kunnen op verschillende manieren worden benaderd.
Ten eerste is er de astronomische benadering. In de astronomie wordt het jaargetijde bepaald door het moment dat de zon op de keerkring of de evenaar komt. Dit is meestal een nauwkeurig tijdstip, vaak rond dag 21 van een maand. Deze benadering is ons allen, in de westerse wereld bekend.
Ten tweede is er de meteorologische indeling. De meteorologen & klimatologen van onze wereld vonden het maar lastig dat de astronomische start van de seizoenen ieder jaar verschillend was. Zij hebben daarom in de 18e eeuw besloten om voor ieder seizoen steeds eenzelfde startdatum te hanteren. Op deze manier kunnen ze de verschillende seizoenen gemakkelijker vergelijken.
En dan is er nog een derde manier om de start van de seizoenen te bepalen en dat is ook wel de energetische benadering volgens het yin-yang principe. Wanneer je de seizoensindeling bekijkt vanuit het energetische yin en yang principe, dan zou je kunnen zeggen dat 21 juni niet de start van de zomer, maar juiste het hóógtepunt van de zomer vormt. Dit is namelijk onze langste dag en dus het hoogtepunt van de yang energie. Dat betekent dat 21 december het hoogtepunt van de winter is. Wanneer je op deze manier naar de seizoenen kijkt, verandert de indeling en beginnen alle seizoenen dus 45 dagen eerder dan wij gewend zijn. De winter begint dat ook niet op 21 december, maar al op 6 november.
Niet elke cultuur en leer hanteert vier seizoenen. Het hindoeïsme maar ook de Traditionele Chinese Geneeskunde (TCM) gaat uit van vijf seizoenen, waarbij elk seizoen gekoppeld is aan een van de vijf elementen - hout, vuur, aarde, metaal en water - die de oerprincipes zijn en aan de basis van de hele natuur liggen. Uitgangspunt hierbij is dat alles in beweging is en elkaar beïnvloedt, het constante spel tussen het yin en het yang. Dat is te zien in het ritme van dag en nacht, van de seizoenen en in het functioneren van de mens, zowel fysisch als psychisch.
De Vijf Elementenleer maakt gebruik van de vijf elementen om het ontstaan van beweging en verandering te verklaren. Verandering ontstaat daar één van deze vijf elementen een invloed heeft op het fundamentele evenwicht tussen yin en yang. De cyclus van creatie en samenwerking is als volgt:
Hout voedt Vuur
Vuur voedt Aarde (as)
Aarde voedt Metaal (metaalerts)
Metaal voedt Water
Water voedt Hout
De cyclus van vernietiging is als volgt:
Hout werkt Aarde tegen doordat boomwortels de aarde openbreken
Metaal werkt Hout tegen doordat bijlen bomen vellen
Vuur werkt Metaal tegen door het te smelten
Water werkt Vuur tegen door het uit te doven
Aarde werkt Water tegen door het in modder te veranderen
De vijf elementen zijn de vijf fundamentele krachten van de natuur, krachten die je ook als mens bezit. Het zijn vijf fasen, vijf bewegingen die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.
Behalve met de seizoenen corresponderen de vijf elementen van de natuur ook met de organen in ons lichaam. En bij elk element hoort een zintuig en een smaak en eveneens bepaalde emoties en kleur.
De seizoenen volgens de energetische seizoensindeling:
Nazomer: 6 augustus - 5 september
Herfst: 7 september - 5 november
Winter: 6 november tot 5 februari
Lente: 6 februari tot 5 mei
Zomer: 6 mei tot 5 augustus
Lente
Element: Hout
Symbool voor: Groei, inspiratie, wedergeboorte
Organen: lever en gal
Zintuig: gezichtsvermogen
Smaak: zuur
Kleur: Groen
Emoties: Drift, grootmoedigheid, tolerantie
Zomer
Element: Vuur
Symbool voor: Bloei, weelde, uitbundigheid, actie, levenslust
Organen: hart en dunne darm
Zintuig: tong/praten
Smaak: bitter
Kleur: Rood
Emoties: Vreugde, Intelligentie, Intuïtie
Nazomer
Element: Aarde
Symbool voor: In de aarde zetten
Organen: maag en milt
Zintuig: smaakzin
Smaak: zoet
Kleur: Geel
Emoties: Verstand, Stabiliteit, Piekeren
Herfst
Element: Metaal
Symbool voor: Loslaten, afsterven, oogsten, leren
Organen: dikke darm en longen
Zintuig: reukzin
Smaak: scherp
Kleur: Wit
Emoties: Bedroefdheid, Rechtvaardigheid, Vertrouwen
Winter
Element: Water
Symbool voor: Rust, reflectie, leegte, herstel
Organen: nieren en blaas
Zintuig: gehoor
Smaak: zout
Kleur: Zwart
Emoties: Angst, Moed, Bescheidenheid
Wil je er meer over weten? Kom een keer mee bosbaden en ervaar zelf de energie van de verschillende seizoenen. Ook kunnen de Bosbad Audiogidsen je helpen om de seizoenen bewuster en in zintuiglijke verbinding met de natuur te ervaren.
Als je meer wilt lezen over dit interessante thema kan ik je het boek ‘Vuurman en watervrouw: leven in harmonie met de vijf elementen’ van Silvana Schwitzer en ‘Leven en werken in het ritme van de seizoenen’ van Jaap Voigt aanraden.