In een eerdere blogpost schreef ik al over natuurverbondenheid. Een hele mond vol. En een term die je steeds vaker voorbij hoort komen. Natuurverbondenheid gaat over de emotionele verbondenheid die je voelt met de natuur, de meer-dan-menselijke wereld.Â
De mate waarin je je verbonden voelt met natuur is een zeer persoonlijke kwestie. Het is gerelateerd aan wie je bent, waar je in gelooft, de levensfase waar je inzit, waar je woont en de culturele normen en waarden waar je mee bent opgegroeid. Natuurverbondenheid is ook geen statisch iets. Sterker nog, het is iets dat je kan trainen. Versterken. Cultiveren. En dan vraag je je af, ‘waarom zou je dat willen’? Heel simpel, naarmate je je meer verbonden voelt met de natuur voel je je gelukkiger, mentaal en fysiek gezonder en ga je ook nog eens beter voor de natuur zorgen.Â
Maar hoe cultiveer je dan die verbondenheid?
Uit onderzoek blijkt dat het niet een kwestie is van simpelweg een blokje om lopen in het park. In de natuur zijn is natuurlijk altijd goed voor je, maar volgens Lumber en Richardson van de University of Derby is het noodzakelijk om met aandacht, bewustzijn en zorg in en met de natuur te zijn om je natuurverbondenheid te versterken. Ze onderscheiden 5 manieren om dit te doen.Â
1.Het stimuleren en prikkelen van je zintuigen
Wij mensen zijn zo geprogrammeerd dat onze aandacht automatisch naar de natuurlijke wereld wordt getrokken. De natuur die levendig, complex en nieuw is en waar je je zintuigen kan activeren. Het gaat erom dat je met al je zintuigen (en dat zijn er meer dan de vijf die je kent!) je omgeving opmerkt en ervaart, of dat nu door middel van zicht, geluid, aanraking, geur, smaak of een ander zintuig is. Wanneer je al je zintuigen activeert kom je automatisch in verbinding met de zogeheten actieve ingrediënten van de natuur die een positieve uitwerking hebben op je fysieke, mentale en emotionele gesteldheid.Â
2. Genieten van de schoonheid van en in de natuur
Het klinkt als een open deur, maar het tweede pad naar natuurverbondenheid is om bewust te genieten van de schoonheid van en in de natuur. In het spectaculaire maar ook zeker in het alledaagse. Het vinden en genieten van de schoonheid in de natuur is waarschijnlijk de gemakkelijkste oefening die je kunt doen in je reis naar een diepere verbondenheid met de natuur. Mensen beschikken over een groot vermogen om schoonheid te vinden in de fysieke natuur, maar ook in afbeeldingen (foto’s, kunst, documentaires) van de natuur. Een hele mooie oefening is om elke dag op zoek te gaan naar drie mooie dingen in de natuur en die voor jezelf op te schrijven. Schoonheid ervaren in de natuur is een ding, het is ook belangrijk dat je er even bij blijft en op die manier in wezen de impact van de ervaring vergroot. In dit pad naar natuurverbondenheid is het niet alleen van belang om deze schoonheid waar te nemen en je er bewust van te zijn, maar ook om deze schoonheid op de een of andere manier uit te drukken. Dit kan bijvoorbeeld met woorden, tekeningen, fotografie, het maken van een mandala van objecten die je in de natuur vindt.Â
3. Bewust zijn van je emoties
Verbondenheid met de natuur is iets dat je voelt; het is grotendeels een emotionele relatie. Net zoals we onze weg naar liefde of vriendschap niet kunnen intellectualiseren, kunnen we ook niet verbonden raken met de natuur zonder de betrokkenheid van ons hart. Dit maakt het opmerken van je gevoelens een belangrijke manier om met de natuur om te gaan. Dit doe je door aandacht te besteden aan je emoties, deze te identificeren en te registreren hoe ze zich in je lichaam en geest afspelen. Het houdt ook in dat je nadenkt over de effecten die de emoties kunnen hebben op je geluk en humeur. De emoties die tijdens een reis naar een diepere natuurverbondenheid doorgaans ervaren worden zijn positieve emoties, zoals plezier, vreugde, geluk, ontzag, verwondering, opwinding, vredigheid, rust, dankbaarheid, empathie, liefde en nederigheid. Negatieve gevoelens zoals angst of ongerustheid kunnen ook naar boven komen. Door leiding te nemen over je eigen reis naar een diepere verbondenheid met de natuur kan je negatieve ervaringen grotendeels vermijden of erop voorbereid zijn mochten deze zich voordoen. Hoe dan ook vereist een volwassen en veerkrachtige relatie met de natuur ook waardering voor deze meer negatieve gevoelens die kunnen opkomen in verbinding met de natuur ;)
4. Ontdekken wat de natuur voor andere mensen betekent
De vierde manier is gericht op het onderzoeken en uitdrukken van de betekenis die de natuur voor anderen heeft. Je eigen verdieping van je natuurverbondenheid kan worden verrijkt door natuurervaringen van anderen, vooral die ervaringen die zijn vastgelegd in foto's, schilderijen, poëzie en andere vormen van schrijven. Het ontdekken wat de natuur voor andere mensen betekent, is een manier om de natuur indirect te ervaren. Hoewel niet zo krachtig als het ervaren van de natuur uit de eerste hand, is dit pad naar natuurverbondenheid ook waardevol. Zo is het kijken naar natuurfoto's al stressverminderend en herstelt het je mentale vermoeidheid.Â
5. Zorgen voor de natuur in denken en handelen
Tot slot onderscheidt Richardson een vijfde pad naar natuurverbondenheid waarin compassie centraal staat. Een sterkere natuurverbondenheid kan je cultiveren door te zorgen voor de natuur. En het werkt ook de andere kant op. Naarmate je verbondenheid met de natuur groeit, zal ook je inzet om deze te beschermen toenemen. Je wordt een natuurmens, zowel in houding en waarden als in actie. Zorgen voor de natuur hoeft niet alleen in handelen te zijn, zoals simpelweg afval oppakken wanneer je in de natuur bent of deelnemen aan een boomplant-dag. Het kan ook betekenen dat je verhalen van je gemeenschap of bepaalde tradities deelt en in leven houdt.
Misschien zijn er al bepaalde paden die je bewandelt in je persoonlijke reis naar een diepere verbondenheid met de natuur. Maar wellicht brengt dit mooie kader je ook wel op nieuwe ideeën?
Tijdens een begeleid bosbad bij The Forest Bathing Circle komen praktisch alle paden aan bod. Je bent welkom om het een keer te ervaren.
Verder lezen:
Lumber, Ryan & Richardson, Miles & Sheffield, David. (2017). Beyond knowing nature: Contact, emotion, compassion, meaning, and beauty are pathways to nature connection.Â