Herontdek de verbinding: hoe bosbaden ons kan helpen de verloren band met de natuur te herstellen

In twee eeuwen tijd verloren we bijna zestig procent van onze natuurverbondenheid. Nieuw onderzoek laat zien dat dit verlies vooral via generaties wordt doorgegeven – maar het toont ook hoe we de trend kunnen keren. Bosbaden biedt ons een toegankelijke en krachtige weg terug naar verbondenheid.

In augustus 2025 kwam een onderzoek van professor Miles Richardson uit dat laat zien hoe onze relatie met de natuur sinds 1800 is afgenomen. Hij gebruikte ingewikkelde computermodellen om dit te analyseren en voorspellen en keek daarnaast naar hoe vaak natuurgerelateerde woorden als river, moss en blossom in culturele uitingen zoals boeken voorkwamen. De uitkomst was pijnlijk duidelijk: tussen 1800 en 1990 daalde dit taalgebruik met ongeveer zestig procent. Met andere woorden: de natuur verdween niet alleen uit ons dagelijks leven, maar zelfs uit ons denken en onze taal.

Een computermodel wist deze trend nauwkeurig te voorspellen, met een foutmarge van slechts vijf procent. Interessant genoeg trad er rond 2020 een lichte opleving van acht procent op, iets dat het model niet verklaarde. Mogelijk speelt de hernieuwde interesse in spiritualiteit en zingeving hierin een rol, al wordt dit effect deels ondermijnd door moderne afleidingen zoals smartphones.

Wat het onderzoek vooral blootlegt, is dat de daling in natuurverbondenheid vooral wordt gedreven door intergenerationele overdracht. Wanneer ouders en grootouders minder tijd in de natuur doorbrengen, geven zij die ervaring ook minder door aan hun kinderen. Zo wordt de band met de natuur generatie op generatie dunner. Persoonlijke natuurervaringen zijn belangrijk, maar blijken minder bepalend dan deze overdracht.

Scenario’s voor de toekomst

Het model keek ook vooruit en simuleerde verschillende scenario’s voor de periode van 2020 tot 2125. Denk aan grootschalige stedelijke vergroening, campagnes om meer aandacht voor natuur te creëren, en interventies die zich specifiek richten op gezinnen. De resultaten waren opvallend:

• Kleine ingrepen leiden tot verdere achteruitgang.

• Zelfs een extreme vergroening van 1000% stabiliseert de trend slechts.

• Alleen een combinatie van grootschalige vergroening én gezinsgerichte interventies leidt vanaf ongeveer 2050 tot herstel.

  
  

Met andere woorden: we kunnen de trend alleen keren als we gezinnen en kinderen actief betrekken bij natuurervaringen, naast structurele ingrepen in onze leefomgeving.

Waarom bosbaden essentieel is

Juist hier kan bosbaden (shinrin-yoku) een doorslaggevende rol spelen. Anders dan een gewone wandeling draait bosbaden om volledige aanwezigheid: ruiken, voelen, luisteren, kijken en je overgeven aan het ritme van het bos. Het gaat niet om afstand of prestatie, maar om zintuiglijke en emotionele verbinding.

Dit soort ervaringen sluiten precies aan bij wat Richardson beschrijft als de bouwstenen van natuurverbondenheid: emotie, schoonheid, betekenis, compassie en zintuiglijkheid. Door te bosbaden vergroten we ons welzijn, maar geven we ook iets door dat veel fundamenteler is: een diepere waardering voor de natuur, die we kunnen meenemen in onze eigen levensloop.

Wat jij kunt doen

Het onderzoek laat zien dat herstel tijd vraagt. Onze vervreemding van de natuur bouwde zich langzaam op, en ook de weg terug zal generaties kosten. Toch is dat geen reden tot wanhoop. Stel je voor dat we de tijd die we dagelijks in de natuur doorbrengen verhogen van enkele minuten naar drie kwartier – dat lijkt ambitieus, maar is haalbaarder dan gedacht.

Meer tijd in en met de natuur als de nieuwe 10000 stappen per dag.

De weg vooruit ligt volgens Richardson in drie lagen:

1. Groener ingerichte steden, die natuur bereikbaar en vanzelfsprekend maken.

2. Gezinnen en kinderen, maar ook hun ouders en verzorgers centraal stellen, zodat de band met de natuur weer actief wordt doorgegeven.

3. Bewuste praktijken zoals bosbaden, waarmee ieder van ons vandaag al kan bijdragen aan herstel.

Een uitnodiging

Onze relatie met de natuur is meer dan een persoonlijke luxe. Het is een fundament onder ons welzijn én ons vermogen om de planeet te beschermen. Als we erin slagen de draad opnieuw op te pakken, geven we toekomstige generaties niet alleen schonere lucht of meer biodiversiteit, maar ook een diepere reden om de aarde te koesteren.

Begin vandaag nog. Plan een bosbad, neem je kinderen, vrienden of buren mee, en ervaar wat het betekent om écht weer thuis te komen in de natuur.